Dzień walki z handlem ludźmi
Każdego roku, 18 października, obchodzimy Europejski Dzień Walki z Handlem Ludźmi. Handel ludźmi jest przestępstwem o globalnej skali i występuje w większości państw na świecie.
Jego istotą jest zniewolenie osoby lub osób przy użyciu różnorodnych metod i środków w celu wykorzystania nawet za jej zgodą. Dlatego często określany jest jako współczesne niewolnictwo. Stanowi jedną z najcięższych zbrodni i rażąco godzi w podstawowe wartości człowieka, takie jak wolność czy godność ludzka zagwarantowane przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, a także liczne porozumienia międzynarodowe, w tym dyrektywy unijne.
Polska z uwagi na swoje położenie geopolityczne, jest nie tylko krajem pochodzenia ofiar, ale także krajem tranzytowym, przez który odbywa się transfer ofiar oraz krajem docelowym dla ofiar. Polacy wyjeżdżający za granicę stają się ofiarami wykorzystywanymi do pracy przymusowej lub prostytucji. Na terytorium Polski mamy do czynienia z werbowaniem Polaków, którzy następnie są wykorzystywani za granicą, wykorzystaniem na terenie naszego kraju, a także z handlem i eksploatacją cudzoziemców.
Handel ludźmi jest zjawiskiem podlegającym dynamicznym przemianom. Przestępcy związani z tym procederem ciągle szukają nowych sposobów na werbowanie kolejnych ofiar. W ostatnich latach obserwuje się pewne zmiany w formach najczęściej popełnianych przestępstw związanych z handlem ludźmi. Obecnie, od kilku już lat, dominującą formą handlu ludźmi jest wykorzystanie do pracy przymusowej. Proceder ten dotyczy zarówno Polaków za granicą, a także Polaków na terenie RP oraz cudzoziemców przebywających w Polsce. Zauważalna jest również działalność grup przestępczych polegająca na wykorzystywaniu osób do żebractwa, kradzieży czy wyłudzania kredytów i świadczeń socjalnych, jako formy wykorzystywania ofiar handlu ludźmi.
Skuteczne przeciwdziałanie i walka z tym przestępstwem wymaga udziału i współpracy wielu podmiotów administracji rządowej oraz organizacji pozarządowych. Za koordynację i monitorowanie aktywności administracji publicznej w zakresie przeciwdziałania handlowi ludźmi odpowiada Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przy Ministrze Spraw Wewnętrznych i Administracji pracuje Zespół do Spraw Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi, który m.in. dokonuje oceny realizacji Krajowego Planu Działań Przeciwko Handlowi Ludźmi. Obecnie obowiązującym dokumentem jest Plan na lata 2022-2024. Głównym jego celem jest zapewnienie warunków koniecznych dla skutecznego przeciwdziałania handlowi ludźmi i wspierania ofiar tego przestępstwa.
Intensyfikację działań związanych z ograniczeniem procederu handlu ludźmi najpierw spowodowała pandemia SARS-CoV-2, a obecnie kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej i rozpoczęcie działań wojennych przez Rosję na Ukrainie. Sama Policja odnotowała kilkaset prób przewozu przez teren Polski głównie z Białorusi ponad 1700 nielegalnych imigrantów. Natomiast sytuacja na granicy polsko-ukraińskiej spowodowała zagrożenia ukierunkowane głównie na dzieci i kobiety uciekające przed wojną.
Na gruncie policyjnym, w Biurze Służby Kryminalnej, funkcjonuje Wydział do Walki z Handlem Ludźmi, którego zadaniem jest m.in. zwalczanie handlu ludźmi oraz przestępstw z nim związanych. Polska Policja na poziomie krajowym współpracuje z różnymi organizacjami pozarządowymi, społecznymi i instytucjami użyteczności publicznej, między innymi z Krajowym Centrum Interwencyjno-Konsultacyjnym dla ofiar handlu ludźmi czy Fundacją „La Strada”, natomiast na poziomie międzynarodowym m.in. z Interpolem czy Europolem.
W Dniu Walki z Handlem Ludźmi, warto zwrócić szczególną uwagę na ten poważny problem, ale jednocześnie mając świadomość wzrastającego zagrożenia, warto o nim przypominać nie tylko dziś.
Ważne numery:
Krajowe Centrum Interwencyjno-Konsultacyjne dla ofiar handlu ludźmi +48 22 628 01 20
Policja - Wydział do walki z handlem ludźmi 664 974 934
(e-mail: handelludzmibsk@policja.gov.pl)
Fundacja La Strada +48 22 628 99 99
Stowarzyszenie Po-MOC (32) 255 38 69