Walka z handlem ludźmi - Aktualności - Szkoła Policji w Słupsku

Według Organizacji Narodów Zjednoczonych handel ludźmi jest trzecim, po broni i narkotykach, najbardziej dochodowym przestępstwem na świecie i dotyczy każdego regionu świata.
Co roku około 2 milionów ludzi pada ofiarą tego przestępstwa, z czego jedna trzecia to dzieci. Aby zwalczać i zapobiegać przestępstwu handlu ludźmi, które jest wyjątkowo dynamiczne, podlegające znacznym wahaniom, trzeba poznać złożoność tego zjawiska. Pomóc w tym ma Europejski Dzień Walki z Handlem Ludźmi organizowany i obchodzony pod auspicjami Unii Europejskiej.
W polskim prawie karnym zbrodnia handlu ludźmi opisana jest w art. 189a kk. Przepis ten w paragrafie 1 przewiduje karę pozbawienia wolności nie krótszą od lat trzech dla tego, kto dopuszcza się handlu ludźmi.

Nowelizacją z dnia 20 maja 2010 roku wprowadzono do polskiej ustawy karnej definicję pojęcia handlu ludźmi, z której wynika, że handel ludźmi to werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem:

1. przemocy lub groźby bezprawnej,
2. uprowadzenia,
3. podstępu,
4. wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,
5. nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności,
6. udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą– w celu jej wykorzystania, nawet za jej zgodą, w szczególności w prostytucji, pornografii lub innych formach seksualnego wykorzystania, w pracy lub usługach o charakterze przymusowym, w żebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania poniżających godność człowieka albo w celu pozyskania komórek, tkanek lub narządów wbrew przepisom ustawy.

Użycie wymienionych metod lub środków nie jest wymagane, jeżeli zachowanie sprawcy dotyczy małoletniego, czyli osoby do ukończenia 18-go roku życia.

Handel ludźmi jest więc zbrodnią godzącą w takie podstawowe wartości jak ludzka godność i wolność. Człowieka sprowadza się tu do roli przedmiotu, czyli towaru, który można kupić i sprzedań.  Naruszone zostają tu najwrażliwsze sfery  ludzkiego życia, czyli prawo do decydowania o sobie, o swoim życiu, o wyborze miejsca pobytu i sposobu postępowania.
Najczęstszymi formami  są eksploatacja seksualna lub ekonomiczna, w tym praca przymusowa, żebractwo, zmuszanie do kradzieży lub popełniania innych przestępstw, czy niezgodne z prawem pozyskiwanie organów. Zyski grup przestępczych zajmujących się procederem handlu ludźmi szacowane są przez ONZ na około 32 mld dolarów rocznie.

Ofiarami handlarzy co roku padają miliony ludzi na całym świecie. Handel ludźmi jest przestępstwem ściśle związanym z ruchami migracyjnymi, jest więc zjawiskiem niezwykle dynamicznym, dotyczącym całego świata i wynika przede wszystkim z istnienia problemów i różnic natury społecznej, ekonomicznej czy kulturowej. Analiza zjawiska wskazuje, że Polska jest jednocześnie krajem pochodzenia, krajem tranzytowym oraz krajem docelowym dla ofiar handlu ludźmi.

Na terenie naszego kraju kobiety i mężczyźni są werbowani, a następnie wykorzystywani do pracy przymusowej, żebractwa, kradzieży lub wyłudzania świadczeń oraz kredytów za granicą. Mimo że na działania handlarzy narażeni są wszyscy, bez względu na wiek, płeć czy wykształcenie warto jednak zwrócić uwagę na grupy szczególnego ryzyka.

Należą do nich:

• dzieci cudzoziemskie migrujące bez opieki,
• dzieci z domów dysfunkcyjnych, które nie zaspokajają ich podstawowych potrzeb; z rodzin o niskim poziomie edukacji; wykluczonych społecznie; będące ofiarami lub świadkami przemocy; którym rodzice nie poświęcają czasu i uwagi; czy też dzieci znajdujące się w instytucjonalnej pieczy zastępczej,
• nastolatki i osoby młode, zagubione, z rodzin z problemami, niemające wsparcia wśród bliskich - te, które szczególnie łatwo wchodzą w silne relacje z osobami, które okażą im sympatię i zainteresowanie,
• osoby w trudnej sytuacji materialnej, niemogące znaleźć pracy lub pogrążone w długach, mające problem z zaspokojeniem podstawowych potrzeb życiowych swoich i swoich bliskich, ale też np. osoby starsze, chcące wesprzeć znajdujących się w kłopotach finansowych członków rodziny,
• osoby niepełnosprawne, w tym niepełnosprawne intelektualnie - zmarginalizowane i w trudnej sytuacji ekonomicznej, w przypadku ograniczenia intelektualnego, mniej trafnie oceniające rzeczywistość, w tym intencje innych osób,
• cudzoziemcy, szczególnie z krajów o słabszej kondycji ekonomicznej, niemający wsparcia i nieznający języka.

W Komendzie Głównej Policji funkcjonuje skrzynka e-mailowa i infolinia, dzięki którym każdy, kto ma informacje o przypadkach handlu ludźmi, może skontaktować się z policjantami. Pisząc na adres handelludzmibsk@policja.gov.pl  lub dzwoniąc pod numer +48 664 974 934, można zapobiec ludzkim tragediom. Nie bądźmy obojętni!

Ofiary handlu ludźmi przez lata zmagają się z traumatycznymi skutkami tego zbrodniczego procederu. Cierpią psychicznie i emocjonalnie. Zdarza się, że tracą również zdrowie fizyczne. Latami zmagają się z depresją, lękami, utratą poczucia sprawczości, a także obawą przed wtórną wiktymizacją. Dlatego też w przypadku ujawnienia przestępstwa handlu ludźmi, niezbędnym jest przestrzeganie zasad postępowania, które uwzględniają specyfikę tego rodzaju działań przestępczych, a przede wszystkim wykazać wrażliwość na emocje i potrzeby osoby pokrzywdzonej.

W związku z tym, że handel ludźmi stanowi naruszenie podstawowych praw człowieka główną intencją państw członkowskich Rady Europy w tym również Polski jest poszanowanie praw każdego człowieka bez względu na płeć, pochodzenie i wiek. Dążenie do zwiększenie efektywności działań w zakresie zapobiegania i zwalczania handlu ludźmi, a także ochrona osób, które padły ofiarą tego przestępstwa.